Ανακυκλω-υπασπιστές σε δράση

Μειώνω τ’ απορρίμματα για ένα καθαρό και όμορφο σχολείο

Ελένη Κόκαλη, Ελευθερία Λιουδάκη, Σοφία Καραπατάκη, Στυλιανή Ανδρουλάκη
(ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ - elenikokcreta@gmail.com , ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ -riaki67@gmail.com , ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ - sofiakaruniverse@gmail.com , ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ - stellaheraklio@gmail.com)
12ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το πρόγραμμα Ανακυκλω-υπασπιστές σε δράση αποτελεί μια προσπάθεια προβληματισμού, ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης κι ενεργού δράσης ολόκληρης της σχολικής κοινότητας αναφορικά με τον υπέρμετρο όγκο σκουπιδιών που δημιουργούνται καθημερινά τόσο στην αυλή, την ώρα των διαλειμμάτων, όσο και στις αίθουσες του σχολείου μας.
Η συστηματική επεξεργασία του θέματος έγινε από τους μαθητές της Γ΄- Δ΄ και ΣΤ΄ τάξης ενώ παράλληλα συστάθηκε Περιβαλλοντική Επιτροπή με εκπροσώπους των τάξεων Γ΄-  ΣΤ΄, οι οποίοι ανέλαβαν την οργάνωση και  τον συντονισμό των δράσεων αλλά και την ενημέρωση ολόκληρης της σχολικής κοινότητας. Η προσπάθεια αυτή ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο από τη διετή  συμμετοχή του σχολείου μας στο Διεθνές Δίκτυο Οικολογικών Σχολείων (Eco Schools). Το όραμα αυτής της συλλογικής προσπάθειας ήταν  να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας την σημασία της μείωσης των απορριμμάτων και την αξία της ύπαρξης ενός καθαρού, όμορφου, υγιούς και περιποιημένου σχολικού περιβάλλοντος.



ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ  

Οικολογικά Σχολεία,  απορρίμματα, διερεύνηση εννοιών (σκουπίδια, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση,) προβληματισμός - συζήτηση - επίλυση

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής στις μεγαλουπόλεις έχει μεγεθύνει τον όγκο και τις ποσότητες των σκουπιδιών, καθώς υπάρχει η δυνατότητα γρήγορης αντικατάστασης σε ό,τι παλιώνει ή φθείρεται. Με ευκολία πετάμε οτιδήποτε μας περισσεύει, υπάρχει μεγάλη ποικιλία υλικών συσκευασίας και πάρα πολλά προϊόντα είναι μιας χρήσης. Έτσι, το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων γίνεται σημαντικό και μερικές φορές παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Παλιότερα τα παραγόμενα σκουπίδια δεν ήταν πολλά, γιατί υπήρχε η συνήθεια να επαναχρησιμοποιούνται αντικείμενα ή υλικά για τις ίδιες ή διαφορετικές χρήσεις και γενικά ο παλιός τρόπος ζωής δε δημιουργούσε τόσες πολλές ανάγκες, που σήμερα οι άνθρωποι καλούνται να ικανοποιήσουν.
Το σχολικό περιβάλλον είναι ένας χώρος όπου πλήθος δραστηριοτήτων συμβαίνουν με πρωταγωνιστές τους μαθητές. Ένας σημαντικός όγκος σκουπιδιών παράγεται σε καθημερινή βάση από αυτούς και τους δασκάλους τους. Βλέποντας κάθε πρωί τις αίθουσες και την αυλή σκουπισμένες, το καλάθι της τάξης και τους κάδους απορριμμάτων άδειους, τις τουαλέτες καθαρές , δε συνειδητοποιούν  ότι χρειάζεται καθημερινά να ασχολούνται κάποιοι άνθρωποι για να απομακρύνουν τα σκουπίδια που αυτοί δημιουργούν, ούτε προβληματίζονται για την τύχη και τις επιπτώσεις που έχουν αυτά τα σκουπίδια.
Με αφορμή λοιπόν τους παραπάνω προβληματισμούς, αλλά κυρίως την εικόνα της σχολικής αυλής, όπου καθημερινά τα παιδιά χρησιμοποιούν την ώρα των διαλειμμάτων, για να συζητούν, να ξεκουράζονται, να τρώνε, να πίνουν, κυρίως όμως για να παίζουν, σκεφτήκαμε να ασχοληθούμε με το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Όλοι μας δημιουργούμε, παράγουμε και επομένως όλοι μας οφείλουμε να βοηθήσουμε στη μείωση του όγκου των σκουπιδιών, αλλάζοντας συμπεριφορά και συνήθειες.
Η επαναχρησιμοποίηση, όπως και η ανακύκλωση, μαζί με την υιοθέτηση συνετής καταναλωτικής συμπεριφοράς, μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Η λύση είναι στα χέρια μας, με τη διαμόρφωση στάσεων φιλικών προς το περιβάλλον σε συνδυασμό με τη συλλογική προσπάθεια της σχολικής κοινότητας. Αν το σχολικό περιβάλλον είναι καθαρό και φιλόξενο, τότε οι μαθητές νιώθουν ευχάριστα. Αν μάλιστα έχουν και οι ίδιοι συνεισφέρει για τη διαμόρφωση και την προστασία του, τότε θα βιώσουν ακόμη μεγαλύτερη ικανοποίηση και χαρά.

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Το πρόγραμμα που υλοποιήσαμε τη φετινή χρονιά σχετικά με τα απορρίμματα έχει ως σκοπό την καλλιέργεια περιβαλλοντικής – οικολογικής συνείδησης και ανάπτυξη ικανότητας συνεργασίας και επικοινωνίας μέσω της ομαδικής εργασίας μεταξύ των μαθητών, καθώς και την ανάληψη πρωτοβουλιών, δράσεων και παρεμβάσεων για την αναβάθμιση του σχολικού περιβάλλοντος με την υιοθέτηση καλών πρακτικών.
Ειδικότερα οι προσπάθειές μας στο παραπάνω πρόγραμμα στοχεύουν:
  • στη μείωση της παραγωγής απορριμμάτων στο σχολικό περιβάλλον,
  • στην υιοθέτηση της επαναχρησιμοποίησης υλικών και αντικειμένων ως καλή πρακτική που συμβάλλει στη μείωση των απορριμμάτων για τη διατήρηση του σχολικού χώρου καθαρού και όμορφου αλλά και του ευρύτερου περιβάλλοντος (σπιτιού, γειτονιάς, δημόσιων χώρων),
  • στην ανάπτυξη μεθόδων αντιρύπανσης και εξοικονόμησης ενέργειας, πρώτων υλών και οικονομικών αγαθών,
  • στην απόκτηση γνώσεων για την προστασία του περιβάλλοντος,
  • στην καλλιέργεια ικανότητας επίλυσης προβλημάτων που αφορούν το σχολικό χώρο,
  • στην απόκτηση δεξιοτήτων μέσα από τη δημιουργία κατασκευών με  άχρηστα υλικά,
  • στην ανάπτυξη υπευθυνότητας, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες και δράσεις που συμβάλλουν σε ένα καθαρό, φιλικό και ευχάριστο περιβάλλον τόσο  σε επίπεδο σχολείου όσο και σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας,
  • στην ανάπτυξη συνεργασίας με πρόσωπα και φορείς έξω από το σχολείο.


ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων ακολουθήσαμε τις βασικές αρχές της μεθόδου  project (Ταρατόρη - Τσαλκατίδου, 2002)  και της έρευνας δράσης, πάνω στις οποίες βασίστηκε και η μεθοδολογία του διεθνούς δικτύου  Οικολογικών  Σχολείων. Συγκεκριμένα, τα βήματα που προτείνονται είναι τα εξής:
  • Σύσταση Περιβαλλοντικής Επιτροπής
  • Διερεύνηση του σχολικού χώρου και διατύπωση στόχων
  • Οργάνωση σχεδίου δράσης
  • Παρακολούθηση σχεδίου δράσης και αξιολόγηση
  • Σύνδεση του θέματος με το αναλυτικό πρόγραμμα
  • Ενημέρωση κι εμπλοκή της σχολικής κοινότητας για την επίτευξη των στόχων
  • Δημιουργία Οικοκώδικα


ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ

Οι περιβαλλοντικές δράσεις πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του τρέχοντος σχολικού έτους και είναι χωρισμένες ανά τρίμηνο.
Α΄Τρίμηνο
Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς έγινε ενημέρωση στη σχολική κοινότητα για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Στην αυλή των Οικολογικών Σχολείων» που υλοποιήθηκε πέρυσι στα πλαίσια συμμετοχής του σχολείου μας στο διεθνές δίκτυο “Οικολογικά Σχολεία” ( Eco Schools). Ασχοληθήκαμε με την αυλή, γιατί, ως χώρος ξεκούρασης και παιχνιδιού από τη ρουτίνα του μαθήματος στην τάξη, θα πρέπει να είναι λειτουργικός, ελκυστικός και να παρέχει ποικιλία ερεθισμάτων στους μαθητές. Οι δράσεις που υλοποιήθηκαν πέρυσι αφορούσαν:


  • την καταγραφή των χαρακτηριστικών της αυλής και το συσχετισμό τους με τα συναισθήματα που προκαλούν στους μαθητές,
  • τη χαρτογράφηση της υπάρχουσας κατάστασης της αυλής ( έκταση πρασίνου, παγκάκια, κάδοι απορριμμάτων κλπ ),
  • το σχεδιασμό αφισών για ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας σε θέματα περιβάλλοντος,
  • το βάψιμο κάδων για ανακύκλωση μπουκαλιών και χαρτιού και τη δημιουργία ετικετών.
  • τη γνωριμία με τις ονομασίες και τα ιδιαίτερα γνωρίσματα των φυτών της αυλής και την κατάταξή τους σε κατηγορίες,
  • τον προσδιορισμό των αναγκών των μαθητών στο χώρο της αυλής,
  • τη διερεύνηση του τρόπου χρήσης της αυλής και της συμπεριφοράς τους σε αυτή κατά τα διαλείμματα,
  • τη συμμετοχή των μαθητών στο σχεδιασμό κάποιων επιδαπέδιων παιχνιδιών (κουτσό – πατητό / δύο παραλλαγές, κοχλίας, τρίλιζα )για ποικιλία δραστηριοτήτων στην αυλή.
‘Έπειτα παρατηρήσαμε την υπάρχουσα κατάσταση στην αυλή. Διαπιστώσαμε ότι αρκετά παιδιά στο διάλειμμα πετάνε τις συσκευασίες από το φαγητό τους κάτω, παρόλο που γύρω τους υπάρχουν κάδοι σε διάφορα σημεία, με αποτέλεσμα η εικόνα της, μόλις χτυπήσει το κουδούνι για μάθημα, να είναι πολύ άσχημη.
Αφορμή για παρατήρηση και προβληματισμό έδωσε και το καλάθι της τάξης. Από συζήτηση που έγινε  στα τμήματα προέκυψε ότι οι κύριοι υπεύθυνοι που το γεμίζουν και ίσως το ξεχειλίζουν είναι οι ίδιοι οι μαθητές. Μερικοί μάλιστα από απερισκεψία αποθηκεύουν κάτω από το θρανίο τους φαγώσιμα και ένα σωρό άλλα πράγματα που μπορούν να βρεθούν εύκολα στο πάτωμα με το  παραμικρό κούνημα του θρανίου.
Οι μαθητές του τμήματος Β1 αποφάσισαν να μοιραστούν τις ανησυχίες τους, σχετικά με την άσχημη εικόνα του σχολικού χώρου, με την υπόλοιπη σχολική κοινότητα. Για να την ευαισθητοποιήσουν, ετοίμασαν ένα μικρό θεατρικό, έγραψαν ένα τραγούδι και έφτιαξαν πανό με οικολογικά μηνύματα. Παράλληλα το Γ1 και τα δύο τμήματα της Δ τάξης δημιούργησαν αφίσες σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και την καθαριότητα μέσα και έξω από το σχολείο.
Όλες τις παραπάνω δραστηριότητες τις παρουσιάσαμε σε εκδήλωση που διοργανώσαμε στην αυλή του σχολείου στα πλαίσια συμμετοχής του σχολείου μας στην εκστρατεία Litter Less του διεθνούς δικτύου Οικολογικά Σχολεία. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τη συγκέντρωση απορριμμάτων από τους κάδους ανακύκλωσης του σχολείου και την εναπόθεσή τους στον κάδο ανακύκλωσης της γειτονιάς μας.
Η επόμενη δράση μας ήταν η σύνταξη επιστολής από τους μαθητές της ΣΤ΄ προς την Υπηρεσία Πρασίνου του Δήμου Ηρακλείου, ζητώντας αρωματικά, καλλωπιστικά φυτά και βότανα, για να τα φυτέψουν σε διαμορφωμένο χώρο στα υπάρχοντα παρτέρια της μπροστινής αυλής του σχολείου, καθώς και σε γλάστρες-ζαρντινιέρες εξωτερικά κι εσωτερικά του σχολικού κτιρίου.
Η πρωτοβουλία αυτή είχε ως στόχο να δώσει μια πινελιά πρασίνου, μια νότα δροσιάς και μια αίσθηση εξοχής ανάμεσα στα τσιμεντένια μέρη του σχολείου. Επίσης, η προμήθεια των καλλωπιστικών φυτών εσωτερικού χώρου θα έδινε τη δυνατότητα στους μαθητές της ΣΤ΄ να επεκτείνουν τη φυσική ομορφιά και μέσα στο σχολείο, γεγονός που θα συνέβαλε στην εφαρμογή και ολοκλήρωση του «πράσινου σχεδίου» που είχαν αναλάβει και δεσμευτεί να υλοποιήσουν φέτος από την προηγούμενη χρονιά.
Η ανταπόκριση της Υπηρεσίας Πρασίνου στο αίτημα των μαθητών υπήρξε άμεση. Έτσι, με τη συνεργασία και βοήθεια γεωπόνου που προσκάλεσαν στο σχολειό, οι μαθητές φύτεψαν αρωματικά φυτά και βότανα στα διαμορφωμένα παρτέρια της μπροστινής αυλής. Παράλληλα, είχαν την ευκαιρία να μάθουν από τον γεωπόνο χρήσιμες πληροφορίες για τα συγκεκριμένα είδη φυτών. Επίσης, δημιουργήθηκε ομάδα Πρασίνου από τους μαθητές της ΣΤ΄ τάξης που θα αναλάμβανε την περαιτέρω περιποίηση και φροντίδα τους.
Επίσης, συνδυάζοντας το πρόβλημα των απορριμμάτων με το αναλυτικό πρόγραμμα και ειδικότερα με τη γλώσσα, αξιοποιήσαμε από το α’ τεύχος του βιβλίου της Γ΄ τάξης την 4η ενότητα με τίτλο “Ο κόσμος γύρω μας” και από το  α’ τεύχος του βιβλίου της Δ΄ τάξης την 4η ενότητα με τίτλο “Εμένα με νοιάζει” αλλά και σχετικές ενότητες από τη Μελέτη Περιβάλλοντος   διαβάζοντας, σχολιάζοντας και  δραματοποιώντας ιστορίες, άρθρα και κείμενα. Πολύτιμη ήταν και η αξιοποίηση της σχετικής θεματολογίας από το βιβλίο δραστηριοτήτων που μας έστειλε το δίκτυο των Οικολογικών Σχολείων (Μάναλης και συν., 2011).
Ακόμη, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του προγράμματος «Οικολογικά Σχολεία», δημιουργήθηκε Περιβαλλοντική Επιτροπή που αποτελούνταν  από δύο εκπροσώπους από τα τμήματα της Γ΄- ΣΤ΄ τάξης, ως συνδετικός κρίκος για την έρευνα του σχολικού χώρου σε σχέση με τα απορρίμματα. Με τη βοήθεια της Περιβαλλοντικής Επιτροπής ξεκινήσαμε να ερευνούμε το σχολικό χώρο σε σχέση με τα απορρίμματα, αφού πρώτα τον χωρίσαμε σε μικρότερες περιοχές. Τα παιδιά της Περιβαλλοντικής Επιτροπής ανέλαβαν τον συντονισμό και τη διεξαγωγή της έρευνας. Έτσι, αποφάσισαν να επιλέξουν για έρευνα αίθουσες που βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση με τη δική τους. Επίσης, διερεύνησαν  τον προαύλιο χώρο, τις τουαλέτες και τις εσωτερικές και εξωτερικές σκάλες. Έπειτα, έφτιαξαν ένα πλάνο και ανέθεσαν την έρευνα σε εθελοντές συμμαθητές τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανταπόκριση ήταν άμεση και σχεδόν καθολική. Η διεξαγωγή της έρευνας διήρκεσε συνολικά τέσσερις εβδομάδες.
Β΄ Τρίμηνο
Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας έγινε επεξεργασία των αποτελεσμάτων με γραφικές απεικονίσεις. Από την επεξεργασία προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα:
  • Στο διάστημα των τεσσάρων εβδομάδων υπήρχαν σε αρκετές αίθουσες απορρίμματα τόσο στο πάτωμα όσο και κάτω από τα θρανία.
  • Παρόμοια εικόνα παρατηρήθηκε και στην αυλή.


Τα συμπεράσματα αυτά οδήγησαν την Περιβαλλοντική Επιτροπή σε ανάληψη πρωτοβουλιών για περισσότερες δράσεις και ουσιαστικότερη ενημέρωση.
Έτσι, τοποθέτησαν περισσότερους κάδους ανακύκλωσης μπουκαλιών, χαρτιού και υπολειμμάτων τροφής  τόσο στους διαδρόμους όσο και στην αυλή του σχολείου. Επίσης, αποφάσισαν να προσκαλέσουν και να πάρουν συνέντευξη από την καθαρίστρια του σχολείου μας, σε μια προσπάθεια να γνωρίσουν οι μαθητές από κοντά το άτομο εκείνο που ασχολείται σε καθημερινή βάση με την καθαριότητα του σχολικού κτιρίου. Οι ερωτήσεις που της έκαναν αφορούσαν κυρίως στους χώρους που αντιμετωπίζει τις περισσότερες δυσκολίες για να τους καθαρίσει, στο χρόνο που χρειάζεται και γενικά στις εντυπώσεις της από τη συμπεριφορά των παιδιών σ’ ένα χώρο που περνούν καθημερινά τόσες πολλές ώρες.
Η συζήτηση μαζί της ήταν πολύ ουσιαστική, καθώς  συνειδητοποίησαν  πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της και η συμβολή της στο να διατηρείται το σχολικό περιβάλλον καθαρό, ευχάριστο και υγιές. Επιπλέον,  μέσα από τη συνέντευξη,   αντιλήφθηκαν ότι και η δική τους συλλογική προσπάθεια συμβάλλει θετικά στο να χαίρονται ένα σχολείο καθαρό και όμορφο.
Επίσης, η φιλική συζήτηση με την κυρία Χαρά ισχυροποίησε την ανάγκη για ανάληψη ευθυνών, πρωτοβουλιών και δράσεων ως διαμεσολαβητές  της σχολικής κοινότητας, προκειμένου να ενώσουν όλοι τις δυνάμεις τους και να βοηθήσουν στην  επίτευξη του παραπάνω στόχου. Το πρόβλημα έχει λύση και σε αυτή τη λύση μπορούν να είναι οι πρωταγωνιστές .
Την ίδια περίοδο η Δ΄ τάξη είχε την ευκαιρία αξιοποιώντας τον κινηματογράφο, να συνδυάσει τα θέματα της ανακύκλωσης, των απορριμάτων, της οικολογικής συνείδησης και της υπερκατανάλωσης μέσα από μια πρωτότυπη ιδέα: “ Τα σκουπίδια πάνε... κινηματογράφο”. Η εργασία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος της Ευέλικτης Ζώνης. Οι μαθητές παρακινήθηκαν να θυμηθούν και να αφηγηθούν  ιστορίες ταινιών που είχαν παρακολουθήσει, στις οποίες γινόταν αναφορά σε σκηνές με σκουπίδια από τροφές.
Με αφορμή την ταινία “Ratatouille” έγινε συζήτηση σε σκηνές που αναφέρονταν σε θέματα απορριμάτων και ανακύκλωσης. Ακολούθησε ζωγραφική και χρωματισμός εικόνων από την ταινία. Στη συνέχεια έγινε συζήτηση για αγαπημένες ταινίες των παιδιών που περιελάμβαναν εικόνες με απορρίμματα. Έγινε κατάταξη των ταινιών σε τρεις κατηγορίες: α) σκουπίδια στη γη, β) σκουπίδια στη θάλασσα, γ) σκουπίδια στο διάστημα.
Τα παιδιά, αφού χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, διάλεξαν μια κατηγορία και ανέλαβαν να βρουν πληροφορίες και εικόνες από τις αντίστοιχες ταινίες. Οι ομάδες κατέληξαν στις παρακάτω ταινίες:
Όνομα Ομάδας
Κατηγορία Ταινιών
Τίτλος Ταινίας
ΜΑΛΕΜΑΓΙΩ
Σκουπίδια στο διάστημα
Gravity -  Walle
THE SUPER 5 BIKES
Σκουπίδια στη θάλασσα
O Καρχαριομάχος Sammy
THE SUPER GIRLS
Σκουπίδια στη γη
Βρέχει κεφτέδες


Στη συνέχεια δύο ομάδες έφτιαξαν μια ψηφιακή αφίσα συνδυάζοντας τους ήρωες των ταινιών τους με ένα ενδιαφέρον σλόγκαν ή μήνυμα σχετικό με την ανακύκλωση, ενώ η άλλη ομάδα ετοίμασε έναν πίνακα με ζωγραφιές πάνω στο θέμα τους.
Το ίδιο διάστημα επισκεφτήκαμε το Κ.Π.Ε.  Αρχανών, όπου οι μαθητές του Γ1 και της Δ τάξης παρακολούθησαν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Μα δεν υπάρχουν καθόλου σκουπίδια; Ανακυκλώνω κι επιβιώνω”. Δόθηκε στους μαθητές η δυνατότητα να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους, να γνωρίσουν ανακυκλώσιμα προϊόντα, να παίξουν παιχνίδια, να δημιουργήσουν κατασκευές και να συνειδητοποιήσουν τη σπουδαιότητα της επαναχρησιμοποίησης για την προστασία του περιβάλλοντος.
Επίσης, οι μαθητές είδαν από κοντά και έμαθαν πληροφορίες για τη λειτουργία ενός κομποστοποιητή κι εντυπωσιάστηκαν, όταν συνειδητοποίησαν πως ακόμη και τα υπολείμματα των τροφών μπορούν να ανακυκλωθούν και να συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος.
Γ΄ Τρίμηνο
Πραγματοποιήσαμε διαδικτυακή συζήτηση με το Δημοτικό Σχολείο Ευρύχου της Κύπρου, όπου οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν ιδέες και να ανακοινώσουν τις δράσεις τους στο  κοινό πρόγραμμα συμμετοχής τους.
Επίσης, συνεργαστήκαμε με τον σύλλογο ΑΜΕΑ “Το Μέλλον”, στηρίζοντας το έργο του μέσα από τη συλλογή πλαστικών μπουκαλιών νερού μαζί με το πώμα τους, γνωρίζοντας ότι τα έσοδα από την ανακύκλωση θα διατεθούν για την αγορά αναπηρικών ειδών.
Ακόμη, δημιουργήσαμε κατασκευές από ανακυκλώσιμα υλικά, όπως μολυβοθήκες και άβακες, ενώ με τη βοήθεια της καθηγήτριας των Εικαστικών, φτιάξαμε χαρτοπολτό με σκοπό την παρασκευή  ανακυκλωμένου χαρτιού.
Στο πλαίσιο ενημέρωσης και δραστηριοποίησης της σχολικής κοινότητας, η Περιβαλλοντική Επιτροπή σε συνεργασία με τους μαθητές της Γ΄ -Δ΄ και ΣΤ΄αποφάσισε την πραγματοποίηση δίωρης εκδήλωσης στην αυλή του σχολείου με τη διεξαγωγή ομαδικών παιχνιδιών κατασκευασμένων από ανακυκλώσιμα υλικά και τη δημιουργία κατασκευών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ιδέα της δημιουργίας των περισσότερων ομαδικών παιχνιδιών  ήταν απόρροια της επίσκεψης στο Κ.Π.Ε. Αρχανών.
Τέλος, η Περιβαλλοντική Επιτροπή δημιούργησε και παρουσίασε τον Οικοκώδικα, ένα σύνολο κανόνονων περιβαλλοντικής συμπεριφοράς, με τη μορφή ενός τραγουδιού.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Η αξιολόγηση όλων των παραπάνω πρωτοβουλιών και δράσεων έγινε με νέα έρευνα για την ανάδειξη της πιο καθαρής τάξης. Η ανταπόκριση της σχολικής κοινότητας ήταν άμεση και ενθουσιώδης. Στην προσπάθεια αυτής της κινητοποίησης για ένα καθαρότερο σχολικό περιβάλλον διακρίθηκαν αρκετές τάξεις. Αυτό μας ευχαριστεί ιδιαίτερα και αποδεικνύει ότι πετύχαμε το στοίχημα που θέσαμε στην αρχή του προγράμματος, δηλαδή ότι η συλλογική προσπάθεια για τη διαμόρφωση στάσεων φιλικών προς το περιβάλλον θα φέρει θετικά αποτελέσματα .

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Μάναλης, Π., Πλατανιστιώτη, Σ., Σκαμπαρδώνης, Σ., Στεφανόπουλος, Ν., Τσελεκτσίδου,  Π., Φραντζή, Α. & Ψαλλιδάς, Β. (2011). Οικολογικά Σχολεία: Εκπαιδευτικό Υλικό για το Διεθνές Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης “Eco - Schools”. Αθήνα: Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης.
Ταρατόρη - Τσαλκατίδου, Ε. ( 2002). Η μέθοδος project στη θεωρία και στην πράξη. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη Αφοί.

Οικολογικά Σχολεία.(χ.η.). Ανακτήθηκε  από τον ιστότοπο  http://www.ecoschools.gr/ στις 4-05-15