Το φυσικό φαινόμενο του σεισμού στην προσχολική εκπαίδευση και τρόποι- μέσα αντιμετώπισης του
Μαρία Περδικάκη, Χριστοθέα Φαρσάρη, Ανδριανή Μαρκαντωνάκη, Άννα Στουμπίδη
(ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - maperdik@gmail.com, ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ -xrfarsari@gmail.com, ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ-stoumbanna@gmail.com, ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ -markandri@gmail.com)
33ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τίτλο ‘’Σεισμός σεισμός μη σε πιάνει πανικός, ξέρω τι να κάνω κι ας φαίνομαι μικρός’’ υλοποιήθηκε στο Νηπιαγωγείο μας από κοινού και από τα δύο τμήματα, Ολοήμερο-Κλασικό-Τ.Ε με συνολικό αριθμό 33 παιδιών και είχε διάρκεια 6 μηνών. Αφόρμηση για την έναρξη του προγράμματος στάθηκε η ‘’Διεθνής Ημέρα Μείωσης Των Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών’’ στις 13/10/2014, όπου δόθηκε η ευκαιρία στα παιδιά να ευαισθητοποιηθούν για τα φυσικά φαινόμενα και τις καταστροφές τους και να ενημερωθούν και να εκπαιδευτούν μέσα από ποικίλες διαθεματικές δραστηριότητες. Επικεντρωθήκαμε στο σεισμό λόγω προσωπικών βιωμάτων-εμπειριών. Με αφορμή το βίντεο ’’tales of disasters 2 Earthquaκe’’ τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο θέμα, προβληματίστηκαν, κινητοποιήθηκαν, εξέφρασαν την επιθυμία τους να μάθουν περισσότερα για το φυσικό φαινόμενο του σεισμού και προχωρήσαμε στην υλοποίηση του συγκεκριμένου προγράμματος, προκειμένου να απομυθοποιήσουμε το φόβο μας για το φυσικό αυτό φαινόμενο, να μάθουν αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης των σεισμών και να οδηγηθούμε στη γνώση με παιγνιώδη αλλά και διερευνητικό, πειραματικό, επιστημονικό τρόπο.
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Φυσικό φαινόμενο, δόνηση, επίκεντρο, ψυχραιμία,ενημέρωση- αντιμετώπιση, άσκηση ετοιμότητας .
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ξεκινάει από την Προσχολική Ηλικία γιατί αναγνωρίζεται ως ένα σημαντικό μέσο για τη διαμόρφωση περιβαλλοντικά ευαίσθητων πολιτών. Στις μέρες μας, το σχολείο προσφέρει ολοκληρωμένη ενημέρωση κι εκπαίδευση στους μαθητές για τους σεισμούς-ηφαίστεια-τσουνάμι αλλά και για τη διαχείρησή τους γενικότερα. Με δεδομένη τη σεισμικότητα της Ελλάδας καθώς και τη γενικότερη ανάγκη προστασίας των νηπίων, οι εκπαιδευτικοί του σχολείου προχώρησαν στην υλοποίηση αυτού του προγράμματος ώστε να μπορέσουν τα παιδιά ν’αφομοιώσουν πληροφορίες, να ελέγξουν τα συναισθήματά τους και με ψυχραιμία ν’αξιοποιήσουv τη γνώση σε ατομικό-συλλογικό επίπεδο.
O σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο που εκδηλώνεται χωρίς προειδοποίηση, που δεν πρόκειται να σταματήσει όσο μετακινούνται οι λιθοσφαιρικές πλάκες, είναι η δόνηση του εδάφους που έχει επιπτώσεις σε έμψυχο και άψυχο δυναμικό. Σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και συγκεκριμένα με το Γεωλόγο κ.Χ.Φασουλά, διαμορφώσαμε ένα πλούσιο σε ερεθίσματα περιβάλλον που βοήθησε τα παιδιά να πειραματιστούν, να παρατηρήσουν,να εξερευνήσουν, να σκεφτούν, ν’αναπτύξουν κριτική σκέψη, να κάνουν υποθέσεις και να κατακτήσουν τη γνώση μέσα από διαδικασίες ανακάλυψης.
Το περιβαλλοντικό αυτό πρόγραμμα, υλοποιήθηκε διαθεματικά συμπεριλαμβάνοντας όλες τις γνωστικές περιοχές του Α.Π.Σ και Δ.Ε.Π.Π.Σ.. Οι εκπαιδευτικοί δεν συμπεριφέρθηκαν σαν Φυσικοί Επιστήμονες αλλά σαν ισότιμα μέλη της ομάδας, οικοδόμησαν τη γνώση παράλληλα με τα παιδιά, δίνοντας το έναυσμα για την εισαγωγή των φυσικών επιστημών στο Νηπ/γείο.
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ
Το σύγχρονο σχολείο οφείλει να προσφέρει ολοκληρωμένη ενημέρωση κι εκπαίδευση στους μαθητές για τους σεισμούς, τα ηφαίστεια και τις φυσικές καταστροφές αλλά και για την αντιμετώπισή τους γενικότερα. Παρόλο που η εξειδικευμένη προσέγγιση αυτών των φαινομένων γίνεται από ειδικούς επιστήμονες, η γνώση αφορά όλους μας, αφού έχει άμεση σχέση με την ίδια μας τη ζωή. Η κατάκτηση αυτής της γνώσης θα πρέπει να ξεκινάει από την προσχολική ηλικία, τότε που είναι δυνατή η αφομοίωση τεράστιου όγκου πληροφοριών, οι οποίες θ΄αξιοποιηθούν στην υπόλοιπη ζωή του ατόμου. ’Αρα ο σκοπός για τον οποίο υλοποιήσαμε το συγκεκριμένο αυτό περιβαλλοντικό πρόγραμμα είναι η γνωριμία των παιδιών με το φυσικό αυτό φαινόμενο μέσα από διαφορετικές γνωστικές περιοχές-πηγές, καθώς και η σωστή προετοιμασία - εκπαίδευσή τους σε περίπτωση αντιμετώπισής του.
Οι επιμέρους στόχοι οι οποίοι τέθηκαν κατά την έναρξη της υλοποίησης αυτού του περιβαλλοντικού προγράμματος και φυσικά είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με το γενικότερο σκοπό είναι οι παρακάτω:
Α) Να αποκτήσουν τα παιδιά γνώσεις, πληροφορίες για το φαινόμενο του σεισμού (αιτία, συνέπειες, τρόποι προφύλαξης), αξιοποιώντας υλικό έντυπο, ψηφιακό και φυσικά τις γνώσεις ειδικού-Γεωλόγου, μια πρώτη προσέγγιση των μηχανισμών γένεσής του.
Β) Να γνωρίσουν τον πλανήτη -Γη (δομή, χαρακτηριστικά γνωρίσματα) καθώς και τους υπόλοιπους πλανήτες του Ηλιακού μας συστήματος.
Γ) Να γνωρίσουν μύθους από την ελληνική και παγκόσμια μυθολογία που σχετίζονται με το φυσικό αυτό φαινόμενο.
Δ) Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο τους και να εξοικειωθούν με σχετική ορολογία.
Ε) Να υιοθετήσουν τα μέτρα προστασίας που θα τα βοηθήσουν ν’αποβάλλουν το φόβο τους για να αντιμετωπίσουν με ψυχραιμία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο το γεωλογικό φαινόμενο.
ΣΤ) Να βιώσουν ασκήσεις ετοιμότητας μέσα κι έξω από το σχολείο, να συνειδητοποιήσουν την άρρηκτη σχέση της ζωής του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ
Ενδεικτικές δραστηριότητες κατά την υλοποίηση του προγράμματος παραθέτουμε παρακάτω:
1ος Μήνας Οκτώβριος
- Με αφορμή τη ‘’Διεθνή Ημέρα Μείωσης των Επιπτώσεων των Φυσικών Καταστροφών’’ στις 13/10/2014, παρακολουθήσαμε ένα video με τίτλο: tales of disasters 2 Earthquake, αξιοποιώντας τις Τ.Π.Ε, όπου δοθηκε η ευκαιρία σε παιδιά κι εκπαιδευτικούς να ευαισθητοποιηθούμε για τα φυσικά φαινόμενα και τις καταστροφές τους, και συγκεκριμένα για το σεισμό.
- Ακολούθησε συζήτηση για όσα είδαμε, σχολιάσαμε τη συμπεριφορά των πρωταγωνιστών του video, κατόπιν ζητήθηκε από τα παιδιά ν’ απεικονίσουν στο χαρτί ό,τι τους έκανε εντύπωση, αλλά και να αναπαραστήσουν τη συμπεριφορά των πρωταγωνιστών πριν και μετά το σεισμό.
- Τα παιδιά έδειξαν ενδιαφέρον για το φαινόμενο του σεισμού, προβληματίστηκαν κι αφού όλα είχαν βιώσει σεισμικές δονήσεις, μικρότερης βέβαια έντασης απ’αυτές που είδαν στο video, τους ζητήθηκε σε ανοιχτό φύλλο εργασίας να ζωγραφίσουν: Τι σκέφτομαι όταν ακούω τη λέξη ‘’σεισμός’’(πρότερες γνώσεις). Σε γενικές γραμμές τα παιδιά είχαν κάποιες γνώσεις για το φυσικό φαινόμενο, όμως ήθελαν να μάθουν περισσότερα για να σταματήσουν να φοβούνται και να μπορούν με ψυχραιμία να το αντιμετωπίζουν αυτά και οι γονείς τους αλλά και οι εκπαιδευτικοί.(αφόρμηση).
- Αποφασίζουμε να επισκεφθούμε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (εργασία πεδίου), όπου εκεί μπήκαμε στη τράπεζα προσομοίωσης σεισμού, παρακολουθήσαμε προβολή video-πως γίνεται μια σεισμική δόνηση, είδαμε εικόνες από περιοχές που είχαν πληγεί από ισχυρές καταστροφικές σεισμικές δονήσεις, επιπτώσεις σε έμψυχο και άψυχο δυναμικό, νιώσαμε σεισμική δόνηση,μας δόθηκαν οδηγίες(τι κάνω την ώρα της σεισμικής δόνησης και τι κάνω μετά).
- Επιστρέφοντας στο Νηπ/γείο σχολιάσαμε όσα είδαμε, ακούσαμε, πληροφορηθήκαμε από την υπεύθηνη μουσειοπαιδαγωγό, αναπαραστήσαμε σε ανοιχτό φύλλο εργασίας εντυπώσεις, σκέψεις, συναισθήματα από την επίσκεψη αυτή. ’Eχοντας όλα αυτά τα ερεθίσματα προβληματιστήκαμε ,επιδιώκοντας να μάθουμε ό,τι έχει σχέση με το σεισμό, τι είναι, πως γίνεται, γιατί γίνεται, ποιοί ασχολούνται με τη μελέτη αυτού του φαινομένου,τι πρέπει να ξέρουμε για να το αντιμετωπίσουμε, σε ποιούς έχει επίπτωση και γιατί (καταιγισμός ιδεών).
- Επικοινωνήσαμε τηλεφωνικώς με το κ. Χ. Φασουλά (Γεωλόγο του Παν/μίου Κρήτης) και του ζητήσαμε αν μπορούμε να δανειστούμε τη μουσειοβαλίτσα του σεισμού και φυσικά του προτείναμε να επισκεφθεί το σχολείο μας, προκειμένου να μας ενημερώσει και να μας δώσει χρήσιμες πληροφορίες για τη περαιτέρω υλοποίηση του προγράμματος μας.
2ος Μήνας Νοέμβριος
- Η βαλίτσα του σεισμού -υλικό του Μ.Φ.Ι.Κ έρχεται στο Νηπ/γείο μας, η έκπληξη όλων μας όταν την ανοίξαμε κι είδαμε το περιεχόμενό της ήταν μεγάλη. Τη φιλοξενούμε με προσοχή σε μια γωνιά της τάξης όπου βγάζουμε ένα ένα τα περιεχόμενά της προκειμένου να τα παρατηρήσουμε, να τα μελετήσουμε, να κάνουμε υποθέσεις και να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας (διερευνητική, ανακαλυπτική μάθηση).
- Αξιοποιώντας έντυπο υλικό της μουσειοβαλίτσας, αντλούμε πληροφορίες για τον πλανήτη Γη, τη δομή της, τα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα, τη θέση της στο Ηλιακό Σύστημα. Για εμπέδωση των παραπάνω, βιώνουμε με μορφή θεατρικού παιχνιδιού (πανιά, ανάλογη μουσική) τη δομή της Γης, την κίνησή της στο σύμπαν κ.α.
- Εργασίες ατομικές, ομαδικές, βιωματικές, διερευνητικές αξιοποιώντας έντυπο και ψηφιακό υλικό για τους πλανήτες και τη Γη, την εναλλαγή μέρας και νύχτας.
- Ανοιχτό φύλλο εργασίας για εμπέδωση: Γνωρίζω τα στρώματα της Γης. Φτιάχνω με πλαστελίνη τη δομή της Γης αφού έχω παρατηρήσει το πρόπλασμά της που διαθέτει η μουσειοβαλίτσα.
- Ανακαλύπτουμε την τράπεζα προσομοίωσης του σεισμού, παρατηρήσεις, σχόλια, υποθέσεις, συμπεράσματα.
- Μαθηματικά: Αξιοποιούμε κάρτες-αντικείμενα χρήσιμα και μη, για να φτιάξουμε το βαλιτσάκι του σεισμού. Ταξινόμηση σε 2 ομάδες κόκκινη, μπλε ανάλογα με τη χρήση τους.
- Επίσης μαθαίνω τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης, τα μεταφέρω σε χαρτόνι και τα τοποθετούμε στον ενιαίο χώρο για να είναι προσιτά σε όλους (100,199,166).
- Παιχνίδι γνώσεων με τις παραπάνω κάρτες και για εμπέδωση φτιάχνει το κάθε παιδί το δικό του βαλιτσάκι με τα απαραίτητα σε περίπτωση σεισμού, αφού προηγουμένως φτιάξαμε στην ολομέλεια το αντίστοιχο βαλιτσάκι για το Νηπ/γείο μας.
3ος Μήνας Δεκέμβριος
- Προετοιμαζόμαστε για την επίσκεψη του Γεωλόγου του Παν/μίου Κρήτης (πιθανές ερωτήσεις, καταστάσεις προβληματισμού).
- Μαθηματικά :Φτιάχνουμε παιδαγωγικό επιτραπέζιο παιχνίδι ’’ποιος θα φτάσει πρώτος στη βαλίτσα του σεισμού’’.
- Επίσκεψη του κ. Χ. Φασουλά στο Νηπ/γείο μας όπου με τη παρουσίαση υλικού από το dvd του Ο.ΑΣ.Π. μας εξήγησε τι είναι ο σεισμός, πως δημιουργείται, πως γίνεται η κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών (αιτία του σεισμού) εμπλουτίζοντας το λεξιλόγιό μας, και καθησυχάζοντάς μας ότι χρειάζεται ψυχραιμία και όχι πανικός. Βέβαια προηγήθηκε μια μικρή συνέντευξη των παιδιών στον επιστήμονα- αρμόδιο για το συγκεκριμένο θέμα. Η επίσκεψή του ικανοποίησε τα παιδιά και του ανταπόδωσαν με το επιτραπέζιο παιχνίδι που έφτιαξαν τα ίδια.
- Όταν αποχώρησε από το σχολείο μας, τα παιδιά μετέφεραν σε ανοιχτό φύλλο εργασίας τις εντυπώσεις τους από την επίσκεψη αυτή και φυσικά σχολίασαν όλα όσα τους εξήγησε ο καλεσμένος μας.
- Παρακολουθήσαμε τη θεατρική παράσταση: Ο μικρός Πρίγκιπας, στο θέατρο Μορφές, συνδυάζοντας και συγκρίνοντας το πλανήτη μας με αυτόν του μικρού Πρίγκιπα και το ταξίδι του σε άλλους πλανήτες.
- Παιχνίδι εκπαιδευτικό: Το πλανητάριο (που έφερε παιδί από το σπίτι του) έχοντας ευαισθητοποιηθεί για τους πλανήτες και τη ΓΗ.
4ος Μήνας Ιανουάριος
- Μυθολογία: Γνωριμία με τον Εγκέλαδο, αξιοποιώντας τις Τ.Π.Ε μαθαίνουμε το σχετικό μύθο, παρατηρούμε το ομώνυμο άγαλμα στις Βερσαλλίες, τον δραματοποιούμε, τον απεικονίζουμε ατομικά και ομαδικά στο χαρτί.
- Γλώσσα: Η ακροστιχίδα του Εγκέλαδου, ομαδικά σε χαρτί του μέτρου και ατομικά σε φύλλο εργασίας.
- Συνεχίζουμε τις γλωσσικές δραστηριότητες με το ‘’Αλφαβητάρι του σεισμού’’, ομαδική, συνεργατική προσπάθεια αφού αρκετά παιδιά έχουν φωνολογική, εννοιολογική επίγνωση.
- Εικονόλεξο του σεισμού, αίνιγμα για το σεισμό, η λέξη σεισμός σε άλλες γλώσσες, παροιμίες της Γης, αναπαράστασή τους κινητικά, λεκτικά, απεικόνιση στο χαρτί.
- Γνωριμία με τη φωνούλα Σ,σ,ς με λέξεις που σχετίζονται με το σεισμό.
- Φτιάχνουμε τη δική μας ιστορία: Κι αφού τέλειωσε ο σεισμός….
- Τραγούδια, ποιήματα για το σεισμό.
- Μυθολογία: μύθοι για το σεισμό από όλο τον κόσμο αξιοποιώντας έντυπο, ψηφιακό υλικό. Αναπαράστασή τους κινητικά, λεκτικά, απεικόνισή τους σε χαρτί του μέτρου.
- Αλληλεπίδραση μεταξύ των τμημάτων, ομαδική παρουσίαση-αφήγηση.
5ος Μήνας Φεβρουάριος
- Ιστορία: Σεισμός και Μινωικός πολιτισμός- πώς καταστράφηκε η Κνωσός. Επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου όπου με την ξενάγηση αρχαιολόγου-γονέα ερχόμαστε σ’ επαφή με τα εκθέματα του Μινωικού πολιτισμού.
- Γεωγραφία: Σεισμοί στην Ελλάδα: Μέσω Η/Υ ανακαλύπτουμε περιοχές της χώρας μας με έντονη σεισμικότητα, επίκεντρο σεισμού, ένταση, διάρκεια, φτιάχνουμε το δικό μας χάρτη όπου εντοπίζουμε που γίνονται σεισμοί με τι συχνότητα, ένταση κτλ.
- Ανακαλύπτουμε τι είναι ο σεισμογράφος πώς λειτουργεί, γινόμαστε κι εμείς ‘’σεισμογράφοι’’, παρατηρούμε, σχολιάζουμε μαθαίνουμε, υποθέτουμε, συμπεραίνουμε.
- Οι αισθήσεις του σεισμού: ακοή, όραση, όσφρηση, γεύση, αφή και πώς σχετίζονται με το σεισμό, ομαδική και ατομική δράση για εμπέδωση όσων κατέθεσαν τα παιδιά στην ολομέλεια.
6ος Μήνας Μάρτιος
- Το ηφαίστειο και το τσουνάμι, χαρακτηριστικά γνωρίσματα, επιπτώσεις τους στον άνθρωπο και στο περιβάλλον.
- Φυσικές επιστήμες: Πειράματα ( με σόδα και ξύδι), το ηφαίστειο ξυπνά στου σχολείου μας τη γωνιά. Παρατηρούμε ένα προσομοιωτή ηφαιστείου που διέθετε η μουσειοβαλίτσα, ανακαλύπτουμε τα μέρη από τα οποία αποτελείται, παιχνίδια με το ηφαίστειο, τι θα ήθελα να βγάζει το δικό μου ηφαίστειο (ανοιχτό φύλλο εργασίας).
- Ασκήσεις σεισμού στο Νηπ/γείο μας, εντοπίζουμε σημεία μέσα κι έξω από τη τάξη μας που πρέπει να θυμόμαστε σε περίπτωση σεισμού. Οδηγίες, αρμοδιότητες που αναλαμβάνει κάθε εκπ/κός του νηπιαγωγείου. Αξίζει να σημειωθεί ότι τέτοιες ασκήσεις ετοιμότητας έγιναν κατά την έναρξη, κατά τη διάρκεια και τη λήξη του προγράμματος.
- Για μια ακόμη φορά αξιοποιήσαμε τις Τ.Π.Ε δίνοντας τη δυνατότητα στα παιδιά να επεξεργαστούν παιχνίδια διαδικτυακά που αναφέρονταν στο σεισμό και σε όλα όσα σχετίζονται μ’ αυτό το γεωλογικό φαινόμενο
- Συνεργασία με την οικογένεια: Ετοιμάσαμε ένα ερωτηματολόγιο που έχει σχέση με όσα πρέπει να ξέρουμε σε περίπτωση σεισμού, δόθηκε στους γονείς και τους προτείναμε να το συμπληρώσουν μαζί με το παιδί τους. Η ανταπόκριση και τα αποτελέσματα απέδειξαν ότι τα παιδιά έδωσαν τις πληροφορίες στους γονείς τους. Αυτό αποδεικνύει ότι τα παιδιά πέτυχαν τους στόχους που τέθηκαν στην έναρξη του προγράμματος. Εξάλλου είχαμε ήδη φτάσει στην ολοκλήρωσή του.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η αξιολόγηση του προγράμματος αφορά τις αντιλήψεις των νηπίων για το γεωλογικό αυτό φαινόμενο, που μελετήθηκε πριν τη διεξαγωγή, κατά τη διάρκεια και μετά την υλοποίησή του. Επιλέξαμε να χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο της συνέντευξης και της έκφρασης μέσω ζωγραφικής, για την ερμηνεία των σεισμών και των άλλων φυσικών φαινομένων.
Ενώ στις προϋπάρχουσες αντιλήψεις τους για τα φυσικά φαινόμενα δεν υπήρχε επιστημονικός τρόπος εξήγησής τους, οι γνώσεις και οι απόψεις τους διαφοροποιήθηκαν, αποκτήθηκαν νέες γνώσεις με επιστημονική τεκμηρίωση. Αρκετά παιδιά κατάφεραν να εκφράζονται επιστημονικά όταν τους τίθενται σχετικά ερωτήματα.
Η ζωγραφική τους παρουσιάζεται πιο εμπλουτισμένη και αρτιότερη από πρίν, όσον αφορά στην απεικόνιση του φυσικού αυτού φαινομένου.
Οι ασκήσεις σεισμού είχαν μεγάλη επιτυχία, καλύτερο συντονισμό, ιδίως οι τελευταίες.
Οι τρόποι αντιμετώπισης και προφύλαξης από το σεισμό έγιναν κατανοητοί από όλα τα παιδιά.
Ειδικότερα παρατηρήσαμε τα εξής:
-Αλλαγή στάσεων και γνώσεων των νηπίων σε θέματα αυτοπροστασίας κατά τη διάρκεια και μετά το σεισμό.
-Ευαισθητοποίηση για τους συνανθρώπους μας που έχουν πληγεί από ισχυρές σεισμικές δονήσεις.
-Ιδιαίτερο και μεγαλύτερο ήταν το ενδιαφέρον των παιδιών για το συγκεκριμένο θέμα με την παρουσία του κ. Χ. Φασουλά στο Νηπ/γείο, αλλά και της μουσειοβαλίτσας, όπου η άντληση πληροφοριών έγινε αβίαστα, ευχάριστα και δημιουργικά.
-Τα νήπια καλλιέργησαν δεξιότητες ανάγνωσης, γραφής, μαθηματικών, δημιουργικής έκφρασης (μουσική, θέατρο, εικαστικά),επίλυσης προβλημάτων κριτικής σκέψης.
-Εξοικειώθηκαν με τη χρήση των Τ.Π.Ε.
-Επιτεύχθηκαν οι στόχοι για την εμπλοκή των παιδιών με τις Φυσικές Επιστήμες μέσω της παρατήρησης πετρωμάτων, την ανάμειξη υλικών, τη διεξαγωγή πειραμάτων, διατύπωση συμπερασμάτων.
-Ανέπτυξαν περιβαλλοντική συνείδηση συνδέοντας τις γνώσεις τους με τη καθημερινή ζωή , την αυτοπροστασία αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος.
-Γενικότερα επιτεύχθηκαν οι στόχοι αλλά και ο αρχικός σκοπός υλοποίησης του περιβαλλοντικού αυτού προγράμματος.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Η μουσειοβαλίτσα του σεισμού ( Μ.Φ.ΙΚ.)
Βιβλιογραφία:
-Κ.Ραβάνης (Επιμ.) Η μύηση των μικρών παιδιών στις Φυσικές Επιστήμες Πάτρα: Παν/κές Εκδόσεις.
-Βασάλα. Π (2005) Μαθαίνοντας για τους σεισμούς. Διαθεματική προσέγγιση. Αθήνα: Gutenberg.
-Kαλογιαννάκης Μ.(2009) Διδακτική Φυσικών Επιστημών στην προσχολική εκπαίδευση: Μια επισκόπηση του πεδίου- Κίνητρον.
-Ο φυσικός μας κόσμος - Ηφαίστεια και σεισμοί (Οι πρώτες μου γνώσεις).
-Τσουνάμι - Ηφαίστεια - Σεισμοί - Τυφώνες…
-Μαγικά παράθυρα, Εκδόσεις: Σαββάλας
-ΤΟ ΑΡΚΟΥΔΑΚΙ που φοβόταν τους ΣΕΙΣΜΟΥΣ, Εκδόσεις: Μίνωας
-Η Κρήτη των μύθων και του Μίνωα, , Εκδόσεις: ΣΤΡΑΤΙΚΗ
Διαδικτυακοί ιστότοποι:
-wikipedia.com
-youtube.com
